Gospodarowanie odpadami – co to znaczy?

Gospodarka odpadami
Wywóz odpadów (przykład gospodarowania odpadami)

Gospodarowanie odpadami to pojęcie odnoszące się do ogółu czynności związanych z przechowywaniem, transportowaniem i przetwarzaniem odpadów. To, co dokładnie wchodzi w jej zakres oraz na jakich zasadach powinna się odbywać, ściśle określają przepisy. 

Gospodarowanie odpadami – ustawa. Jakie obowiązki i zakazy nakłada?

W naszym kraju ustawą, która szczegółowo określa zakres gospodarowania odpadami, jet Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 o odpadach wraz z przepisami wykonawczymi wprowadzonymi na podstawie jej zapisów. Uregulowanie tej kwestii było podyktowane troską o życie i zdrowie ludzi, a także ochroną środowiska naturalnego. Ustawodawca podkreśla, że opracowanie ustawy ma na celu ograniczenie ilości odpadów i ich negatywnego wpływu na przyrodę, a także zapobieganie ich powstawaniu. Duży nacisk położono ponadto na odzyskiwanie odpadów i unieszkodliwianie.

Ustawa o odpadach określa właściwie wszystkie aspekty gospodarowania odpadami. Jeśli chodzi o jej najważniejsze ustalenia, wspomnieć należy przede wszystkim o:

  • zobowiązaniu wytwórców do podjęcia wysiłków mających na celu maksymalne ograniczenie ilości odpadów oraz ich negatywnego wpływu na ludzi i środowisko;
  • zobowiązaniu wytwórców do przestrzegania zasad ochrony środowiska na każdym etapie gospodarowania;
  • ustaleniu priorytetu odzysku odpadów nad ich unieszkodliwianiem, a następnie składowaniem;
  • zakazie odzysku i unieszkodliwiania odpadów poza zakładami spełniającymi odpowiednie kryteria;
  • wprowadzenie dotyczącego wszystkich posiadaczy obowiązku prowadzenia ich ewidencji ilościowej i jakościowej (zgodnie z katalogiem odpadów oraz listą odpadów niebezpiecznych);
  • zakazie przetwarzania odpadów pochodzących z wytwarzania dwutlenku tytanu oraz ich zatapiania na dnie morza.

Gospodarowanie odpadami komunalnymi – klasyfikacja. Najważniejsze rodzaje

Ważnym aspektem gospodarowania odpadami komunalnymi jest ich podział na poszczególne frakcje i rodzaje. Jednym z kluczowych czynników decydujących o klasyfikacji danego typu odpadów jest to, czy może on zostać uznany za niebezpieczny (to wpływa między innymi na to, na jakich zasadach musi odbywać się wywóz odpadów w Krakowie czy innych miejscach w Polsce).

To, czy dany odpad należy do odpadów niebezpiecznych, stwierdza się to na podstawie takich kryteriów jak:

  • łatwość zapłonu w kontakcie z wysoką temperaturą, żarem lub otwartym płomieniem;
  • poziom toksyczności dla roślin, zwierząt i ludzi;
  • właściwości kancerogenne (rakotwórcze);
  • zagrożenie skażeniem wód powierzchniowych, gleby oraz (w przypadku odpadów pylących) powietrza.

Inny sposób podziału zawartości frakcji organicznej w danej grupie odpadów. Pod tym względem wydziela się trzy grupy:

  • odpady organiczne (powyżej 50 procent frakcji organicznej);
  • odpady mineralno-organiczne (frakcja organiczna stanowi od 5 do 50 procent);
  • odpady mineralne (poniżej 2 frakcji organicznej).

Co się dzieje ze śmieciami? Sposoby unieszkodliwiania i ograniczania ilości

Nowoczesne gospodarowanie odpadami oferuje wiele sposobów ograniczania ich ilości. Najważniejsze z nich to:

  • recykling: działania mające na celu wykorzystanie odpadów jako źródła surowców wtórnych;
  • zmianę urządzeń i technologii wykorzystywanych przez wytwórcę na takie, które pozwalają na jak najbardziej wydajne wykorzystanie używanych surowców (mało- i bezodpadowe).