Dyrektywa plastikowa – co warto o niej wiedzieć?

15 września 20215 listopada 2021 Ustawy o odpadach

Dyrektywa plastikowa ma być systemowym, unijnym rozwiązaniem coraz poważniejszego problemy odpadów z tworzyw sztucznych. W jaki sposób zmienia obowiązujące przepisy? Co jej wejście w życie oznacza dla konsumentów i producentów?

Dyrektywa plastikowa. Dlaczego jest wprowadzana?

W 1950 światowa produkcja plastiku wyniosła „zaledwie” 1,5 miliona ton. Sześć lat temu produkowano już natomiast 322 miliony ton tworzyw sztucznych. Najwięcej plastiku zużywa się w krajach rozwiniętych – w Unii Europejskiej, Stanach Zjednoczonych i na Bliskim Wschodzie. W porównaniu do państw rozwijających się powstaje w nich nawet 20 razy więcej tego typu odpadów. Spora ich część to jednorazówki – opakowania, sztućce, kubki, talerze, torby lub patyczki do uszu.

Tylko część z nich zostaje poddana recyklingowi. Sporo plastikowych śmieci zalega natomiast na łąkach, w lasach, nad rzekami i jeziorami. Coraz poważniejszym problemem stają się ponadto odpady dryfujące w morzach i oceanach – według niektórych szacunków każdego roku do wód może trafiać nawet 610 tysięcy ton tworzyw sztucznych. By ograniczyć skalę tego zjawiska, UE wprowadziła tzw. dyrektywę plastikową. Co trzeba o niej wiedzieć?

Dyrektywa plastikowa. Jakie są najważniejsze założenia nowych przepisów?

Dyrektywa plastikowa, która weszła w życie na początku lipca tego roku, to odpowiedź na pogłębiające się problemy związane z plastikowymi odpadami oraz pakiet rozwiązań mających wspomóc tworzenie gospodarki o zamkniętym obiegu. By osiągnięcie tych celów było możliwe, dyrektywa wprowadza następujące założenia:

• zakaz wprowadzania na rynek określonych rodzajów produktów;
• wprowadzenie przepisów redukujących zużycie produktów zawierających tworzywa sztuczne;
• wprowadzenie obowiązku stałego przytwierdzania zakrętek do butelek plastikowych;
• obowiązkowe oznaczanie poszczególnych typów produktów jednorazowego użytku;
• wprowadzenie odpowiedzialności dla podmiotów produkujących produkty jednorazowe.

Dyrektywa plastikowa szczegółowo wymienia konkretne rodzaje jednorazowych produktów plastikowych, które wymagają nadzoru. Od lipca zakazem zostały objęte:

• patyczki higieniczne;
• sztućce (noże, widelce, łyżki i łyżeczki);
• słomki;
• mieszadełka do napojów;
• patyczki do balonów;
• pojemniki do żywności gotowej i na wynos;
• styropianowe kubki.

Dyrektywa plastikowa. Jakich zmian należy spodziewać się w najbliższych latach?

Zmiany przepisów na mocy dyrektywy plastikowej na tym się nie kończą. Kolejna zmiana wejdzie w życie pod koniec 2025. Wówczas wprowadzone zostaną:

• obowiązek produkcji jednorazowych butelek wyłącznie z przytwierdzonymi na stałe zakrętkami;
• umieszczania na opakowaniach produktów takich jak pieluchy czy podpaski informacji o tym, jak przebiega proces ich utylizacji oraz negatywnym wpływie na środowisko;
• rozszerzona odpowiedzialność dla producentów wyrobów tytoniowych z filtrem, opakowań na żywność, paczek i owijek, pojemników i kubków na napoje, balonów oraz chusteczek nawilżanych;
• obowiązek przeprowadzania przez firmy zapewniające wywóz śmieci selektywnej zbiórki co najmniej 77 procent plastikowych butelek.